Więcej niż praca w powiecie żyrardowskim. Jak założyć przedsiębiorstwo społeczne?

Średnio co piąty Polak chce się przebranżowić1. Tylko co trzeci uważa, że jego aktualny pracodawca zapewnia satysfakcjonujące możliwości rozwoju zawodowego2. Jak pokazuje przykład Wioletty Frontczak, założycielki przedsiębiorstwa społecznego Eko na Maksa z Żyrardowa, założenie przedsiębiorstwa społecznego może być odpowiedzią na potrzebę zmian zarówno w życiu zawodowym, jak i w najbliższej okolicy.

Chociaż problemy psychiczne spowodowane nadmiarem obowiązków zawodowych stają się coraz bardziej powszechne, młodzi ludzie częściej poszukują dodatkowego zajęcia3, a starsi zupełnie innego rodzaju pracy. Co robić, jeśli dochodzimy w życiu do zawodowej ściany? Gdzie szukać pracy dającej wolność i satysfakcję? Jedną z ciekawszych możliwości jest założenie własnego przedsiębiorstwa społecznego, którego celem jest rozwiązywanie problemów społecznych za pomocą aktywnej działalności na rynku. Eksperci ekonomii społecznej wskazują, że założenie tego rodzaju organizacji może być rozwiązaniem dla pracowników zmęczonych korporacją, czy też powracających na rynek pracy. Właśnie ten temat podejmuje kampania “ES jak SukcES”.

Więcej niż biznes

Kariera przedsiębiorcy społecznego polega na prowadzeniu organizacji, w której najważniejsi są ludzie. Z danych departamentu Ekonomii Społecznej z 20243 roku wynika, że na Mazowszu działa obecnie 59 tego rodzaju przedsiębiorstw społecznych, a w całej Polsce 942. Wypracowany w nich zysk nie jest celem samym w sobie, tylko drogą do sfinansowania celu społecznego. Zarobione pieniądze służą osobom, które potrzebują pomocy i tworzą miejsca pracy jak np. pralnia zatrudniająca osoby niepełnosprawne czy piekarnia, w której pracują osoby doświadczające kryzysu. Przedsiębiorstwa społeczne tworzą i utrzymują nowe miejsca pracy, tak aby w jak największym stopniu wspierać społeczność lokalną i rozwiązywać jej problemy.

Dla kogo jest ten rodzaj kariery?

Zdaniem Wioletty Frontczak, założycielki przedsiębiorstwa społecznego Eko na Maksa z Żyrardowa, praca przedsiębiorcy społecznego jest idealna dla osób, które chcą pomagać innym, a jednocześnie nie boją się wyzwań i są gotowe na poszukiwanie rozwiązań, które sprawdzą się w realiach rynkowych.

Jej organizacja utworzyła stacjonarny i internetowy sklep Eko Chata oraz prowadzi warsztaty edukacyjne. W przedsiębiorstwie zatrudniane są osoby potrzebujące wsparcia, a cały wypracowany zysk przeznaczany jest na działalność pomocową i utrzymanie miejsc pracy.

– Z zawodu jestem nauczycielem z ponad 20-letnim stażem pracy. Jest to profesja, w którą niejako jest wpisane niesienie pomocy innym w różnych obszarach, nie tylko dydaktycznym. Miałam okazję obserwować jak można bardzo realnie, namacalnie pomagać ludziom poprzez działania podmiotu ekonomii społecznej jakim jest Przedsiębiorstwo Społeczne ŚMA funkcjonujące na terenie miasta Żyrardów. Przyszedł moment, że zrodziła się we mnie potrzeba niesienia innym wsparcia poza własnym obszarem zawodowym i wykorzystania  życiowego doświadczenia na polu ekonomii społecznej – mówi Wioletta Frontczak.

– Funkcjonujemy dopiero od czerwca ubiegłego roku, ale już na początku swojej drogi przedsiębiorcy  społecznego odczuwam satysfakcję udzielenia  pomocy konkretnym ludziom w zakresie reintegracji społecznej i zawodowej, zwłaszcza z obszarów wiejskich. Działamy w obszarze szeroko rozumianej ekologii, skupiamy się na dystrybucji zdrowych, bezpiecznych produktów, promocji zdrowego stylu życia i dbania o nasze środowisko oraz podejmujemy działania edukacyjne w tym zakresie. Oczywiście mamy plany na dalszy rozwój naszego przedsiębiorstwa. Są śmiałe i pełne wyzwań. Będziemy starali się konsekwentnie realizować zamierzenia, aby osiągać postawione sobie cele, jednocześnie niosąc pomoc innym – dodaje Wioletta Frontczak.

Czy to się może udać?

Przedsiębiorstwa społeczne, które chcą zarabiać i rozwijać swoją działalność muszą konkurować z firmami nastawionymi głównie na zysk. W celu wzmocnienia ich pozycji na rynku rząd uruchomił wsparcie dla przedsiębiorców społecznych w postaci szeregu korzyści, ulg i ułatwień. Lokalny Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej prowadzony przez Stowarzyszenie BORIS oferuje jednorazowe środki na utworzenie i utrzymanie miejsc pracy oraz pomoc w rozwoju potencjału organizacji. Urzędy Pracy refundują część wynagrodzenia pracowników zagrożonych wykluczeniem społecznym – mówi Robert Dzięgielewski z Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych.

Dodatkowo, przedsiębiorca społeczny może starać się o wsparcie finansowe od PEFRON na sfinansowanie miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnościami lub skorzystać z programu "Przedsiębiorstwo społeczne +". Firmy społeczne mogą również starać się o zlecenia poprzez udział w przetargach dedykowanych podmiotom ekonomii społecznej lub startować w przetargach otwartych także dla firm komercyjnych.

Od czego zacząć? 

Osoby zakładające przedsiębiorstwo społeczne mogą liczyć na pomoc ze strony organizacji pozarządowych zajmujących się tematyką ekonomii społecznej oraz instytucji państwowych.

Wsparcie i konsultacje organizacji pozarządowych dla osób zakładających przedsiębiorstwa społeczne są bezpłatne – wystarczy się do nich zgłosić. Mieszkańcy Mazowsza mogą skorzystać z pomocy oferowanej przez m.in. Fundację Fundusz Współpracy, Fundację Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych (FISE), Biuro Obsługi Inicjatyw Społecznych BORIS, Fundację Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (FRSO), Centrum Innowacji Społeczeństwa Informacyjnego (CISI) oraz SOKiAL.

O tym, jak założyć podmiot ekonomii społecznej lub wspierać ich funkcjonowanie można dowiedzieć się więcej w ramach kampanii społecznej „ES jak SukcES”. Celem kampanii jest popularyzacja idei ekonomii społecznej na Mazowszu, zachęcenie osób pracujących oraz szukających pracy do tworzenia nowych przedsiębiorstw społecznych oraz pokazanie, że alternatywna ścieżka kariery zawodowej jest możliwa. Kampania skierowana jest do osób zainteresowanych zmianą miejsca pracy, zdobyciem nowej pracy, osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów, studentów i studentek, młodych rodziców wracających na rynek pracy i osób 50+, często z niego wykluczonych. Więcej informacji i materiałów na stronie www.esjaksukces.pl.

Kampania powstała dzięki wsparciu finansowemu ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego. Organizatorami kampanii są Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, Stowarzyszenie BORIS, Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej Siedlce, Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej Mazowsza Płockiego i Fundacja Fundusz Współpracy.